Choć świadomość społeczna dotycząca zdrowia psychicznego sukcesywnie rośnie wciąż wiele osób uznaje wizytę u psychiatry za wstydliwą lub stresującą. Zamiast jednak ignorować problem warto sięgnąć, podobnie jak w przypadku problemów ze zdrowiem fizycznym, po fachową pomoc. Bez odpowiedniego leczenia zaburzenia lękowe, depresja, uzależnienia czy zaburzenia odżywiania mogą się bowiem pogłębiać. Kiedy iść do psychiatry i jak się przygotować do wizyty?
Depresja, zaburzenia osobowości, ataki paniki, zespół stresu pourazowego czy problemy ze snem – w tych przypadkach często nie jesteśmy w stanie pomóc sobie sami. Tymczasem cierpienie psychiczne, podobnie jak fizyczne, powinno nas skłonić do konsultacji ze specjalistą.
“Nie trzeba podejrzewać u siebie poważnej choroby psychicznej, by chcieć skonsultować się z psychiatrą. Do lekarza psychiatry przychodzą także osoby, które przechodzą przez trudny okres w życiu i te, które doświadczają kryzysu nie mogąc poradzić sobie z trudną sytuacją zaistniałą w ich życiu.”
Lęk przed wizytą u psychiatry często wywodzi się ze stereotypów
Lęk przed wizytą u psychiatry wciąż jest w wielu osobach żywy i mocno zakorzeniony. Jeszcze niedawno i, niestety, wciąż w niektórych miejscach, wizyta u psychiatry budzi wstyd i wydaje się stygmatyzująca. To podejście na szczęście się zmienia i coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że lekarz psychiatra jest lekarzem medycyny, takim jak każdy inny. Psychiatra ukończył studia medyczne i specjalizację z psychiatrii. Zajmuje się zapobieganiem, diagnostyką i leczeniem zaburzeń psychicznych. Ponadto, posiada uprawnienia do wypisywania leków oraz zwolnień, a także skierowań do szpitala i, jeśli jest taka konieczność, na oddziały odwykowe.
Kiedy iść do psychiatry?
Psychiatra leczy pacjentów m.in. z zaburzeniami lękowymi, depresją, uzależnieniami, a także zaburzeniami odżywiania, zaburzeniami osobowości i schizofrenią. Zajmuje się także leczeniem nerwicy, zaburzeń erekcji, zachowań maniakalnych, zaburzeń osobowości, choroby afektywnej dwubiegunowej. Do psychiatry zgłaszają się także osoby z zaburzeniami odżywiania, atakami paniki, zespołem stresu pourazowego i problemami ze snem.
Nie trzeba podejrzewać u siebie poważnej choroby psychicznej, by chcieć skonsultować się z psychiatrą. Do lekarza psychiatry przychodzą także osoby, które przechodzą przez trudny okres w życiu i te, które doświadczają kryzysu nie mogąc poradzić sobie z trudną sytuacją zaistniałą w ich życiu. Objawy, z którymi pacjenci zgłaszają się do psychiatry to także obniżony nastrój, niezdolność do odczuwania przyjemności, ciągłe zmęczenie i brak energii, lęk i niepokój, ataki paniki, zamartwianie się, nagłe zmiany nastroju, bezsenność i inne problemy ze snem.
Wskazania do wizyty u lekarza psychiatry to także unikanie kontaktów z innymi ludźmi, ciągłe napięcie, poczucie bezradności, braku wpływu na swoje życie, stałe zmęczenie, natłok myśli, ataki lęku panicznego, silny stres i nieumiejętność radzenia sobie z nim, a także zaburzenia zachowania i brak motywacji.
Zdarza się, że zaburzenie zostaje rozpoznane przez psychologa lub psychoterapeutę, a leczone jest przez lekarza psychiatrę. Wdrożenie farmakoterapii może bowiem przyspieszyć efekty terapii i znacząco poprawić codzienne funkcjonowanie.
Jak wygląda pierwsza wizyta u psychiatry? O co pyta psychiatra?
Lekarze psychiatrzy często rezygnują z przyjmowania w białym kitlu, by nie stresować swoich pacjentów. Atmosfera w gabinecie jest przyjazna i spokojna. Mimo to pierwsza wizyta u psychiatry może wywoływać lęk i niepewność. Dlatego warto wiedzieć wcześniej czego można spodziewać się w jej trakcie.
Wizyta u psychiatry to przede wszystkim rozmowa. Bywa długa i szczegółowa, ponieważ jej celem jest jak najlepsze poznanie pacjenta przez lekarza. Lekarz chce zrozumieć z czym zmaga się pacjent i może rozpocząć wizytę od zadawania pytań lub zostawić przestrzeń na swobodną wypowiedź i zadać pytania na końcu.
O co pyta psychiatra? Przede wszystkim lekarz zadaje pytania, które pozwalają mu jak najlepiej poznać problem. Często więc dotyczą trudności jakich doświadcza pacjent, emocji, które odczuwa i sytuacji życiowej, w której się znajduje. Może pytać o pracę, rodzinę, związki i styl życia (w kontekście np. sięgania po używki). Zdarzają się pytania o doświadczenia z przeszłości (np. z dzieciństwa) oraz o występowanie zaburzeń psychicznych w rodzinie i stosowanie leków. Warto zabrać ze sobą na wizytę dokumentację medyczną.
Lekarz pyta także o cel wizyty i objawy. Może spytać od kiedy występują i jakie mają nasilenie, kiedy po raz pierwszy się pojawiły i czy pacjent wiąże je z jakimiś konkretnymi sytuacjami. Zdarza się, że pyta także o to, jak wpływają one na jego życie i czy utrudniają mu codzienne funkcjonowanie. Już od pierwszej wizyty u psychiatry można rozpocząć leczenie farmakologiczne lub otrzymać zwolnienie. Lekarz psychiatra może oprócz postawienia diagnozy skierować pacjenta na terapię.
Warto pamiętać, że jeśli pacjent nie chce poruszać jakiegoś tematu, może odmówić udzielenia odpowiedzi. Powinien mieć jednak na względzie, że lekarz nie zadaje pytań bez powodu i im lepiej pozna problem, tym łatwiej i skuteczniej będzie mógł pomóc pacjentowi.
Jak przygotować się do wizyty u psychiatry?
Przede wszystkim pacjent podczas wizyty u psychiatry powinien mówić prawdę, nie bać się oceny i pamiętać, że psychiatrę obowiązuje tajemnica lekarska. Nie trzeba planować całej rozmowy, warto jednak przygotować sobie historię leczenia, czyli informacje o przyjmowanych lekach, jeśli pacjent je brał lub bierze. Lekarz może też spytać o ewentualne wizyty u psychologa lub zakończoną, przerwaną bądź trwającą terapię. Pacjent powinien pamiętać, że ma prawo do zadawania pytań, zwłaszcza jeśli coś go niepokoi lub czegoś nie rozumie. W przypadku, gdy pacjent stresuje się pierwszą wizytą u psychiatry, może też poprosić bliską osobę, by mu w niej towarzyszyła.
Kiedy iść do psychiatry?
Zdarza się, że pacjent, który uczęszcza na psychoterapię zostaje skierowany do lekarza psychiatry. Warto wówczas skorzystać z rady terapeuty, który jest specjalistą, i umówić się na wizytę.
Często zdarza się również tak, że pacjent doświadcza problemów i sam decyduje się skorzystać z pomocy lekarza psychiatry. To właściwy krok, ponieważ problemów ze zdrowiem psychicznym nie należy bagatelizować. Do psychiatry warto udać się wówczas, gdy czujemy, że problem, z którym się borykamy, przerasta nasze siły i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Mogą to być m.in. problemy związane z lękiem, obniżenie nastroju, ciągłe poczucie winy, poczucie bezradności, uczucie ciągłego zmęczenia czy brak energii do działania. Do psychiatry warto udać się też wtedy, gdy odczuwamy brak motywacji, natłok myśli, ciągłe uczucie napięcia, stały lęk i niepokój, kiedy unikamy kontaktów z ludźmi lub zauważamy spowolnienie myślenia. Lekarz psychiatra pomaga także w przypadku wystąpienia objawów katatonicznych, zaburzonego postrzegania rzeczywistości, zaburzenia form zachowania lub myślenia oraz w przypadku występowania myśli samobójczych.
Z wizytą u psychiatry nie warto zwlekać. Poprawa zdrowia psychicznego realnie wpływa na nasze życie. Pozwala zwiększyć satysfakcję z życia i relacji, daje poczucie dobrostanu psychicznego i fizycznego oraz wpływa na poczucie własnej wartości.
